30: Muli et Latrones

You can find more Latin stories at Centum.LauraGibbs.net,
and more Tiny Tales at 100Words.LauraGibbs.net.

Centum Verba: Muli et Latrones

Eunt muli duo,

sarcinis diversis onusti. 

Alter fiscos cum pecunia portat, 

alter saccos hordei. 

Ille, onere superbiens, 

celsam cervicem iactat, 

et clarum tintinnabulum in collo gerit. 

Comes placido gradu ambulat,

mulum superbum sequens;

celsam cervicem non iactat,

et tintinnabulum in collo non gerit.

Subito latrones ex insidiis advolant, 

et muliones fugant.

Tunc latrones mulum superbum ferro vulnerant, 

et nummos diripiunt. 

Alterius muli hordeum neglectum est. 

Latrones pecuniam quaerunt, non hordeum.

Ille mulus superbus casum suum deflet,

"Vae mihi!

Spoliatus sum, et vulneratus."

Alter mulus ei dicit,

"Equidem gaudeo, quod contemptus sum."

Fabula docet:

Suis rebus contentum esse maximae sunt divitiae.

source

Dictionary help:

advolant —  alter —  alterius —  ambulat  —  casum —  celsam —  cervicem —  clarum —  collo —  comes —  contemptus —  contentum —  cum —  deflet —  dicit —  diripiunt —  diversis —  divitiae —  docet —  duo —  ei —  equidem —  esse —  est —  et —  eunt —  ex —  fabula —  ferro —  fiscos —  fugant —  gaudeo —  gerit —  gradu —  hordei —  hordeum —  iactat —  ille —  in —  insidiis —  latrones —  maximae —  mihi —  muli —  muliones —  mulum —  mulus —  neglectum —  non —  nummos —  onere —  onusti —  pecunia —  pecuniam —  placido —  portat —  quaerunt —  quod —  rebus —  saccos —  sarcinis —  sequens —  spoliatus —  subito —  suis —  sum —  sunt —  superbiens —  superbum —  superbus —  suum —  tintinnabulum —  tunc —  vae —  vulnerant —  vulneratus — 

Here is the version of the fable in Mille Fabulae et Una:

Mille Fabulae et Una: 252. Muli et Latrones. 

Ibant muli duo sarcinis onusti. Alter fiscos cum pecunia, alter saccos hordei ferebat. Ille, cum onere superbiret, celsam cervicem iactat et clarum tintinnabulum in collo gerit. Comes placido gradu sequitur. Subito latrones ex insidiis advolant et mulum, qui argentum ferebat, ferro vulnerant, homines fugant, nummosque diripiunt. Alterius muli hordeum neglectum est. Cum igitur ille spoliatus et vulneratus casum suum defleret, “Equidem,” inquit alter, “gaudeo, quod contemptus sum. Ego nihil amisi neque vulnere laesus sum.”

And here is an English version of the fable. This is not a translation; it's another version of the same story in 100 English words.

100-Words: The Two Donkeys

Two donkeys were going to town, one carrying bags of oats, and the other, bags of money.

The donkey carrying money was adorned with all sorts of foppish frippery, including bells that went jingle-jangle as he walked.

The other donkey was as plain as the load he was carrying.

Bandits fell upon them, and they attacked the donkey with the money, stripping him of his cargo and his fine adornments, thrashing him cruelly, but they paid no attention to the donkey with the oats.

"What a fine thing it is," thought the humble donkey, "not to have anything worth robbing."